Kutsal Kitap’ın Kısa Tarihi

Çarmıha Gerilme

Matta 26:1–5,14–16 ve Paralel Bölümler

Çarmıha gerilişin öncesindeki Çarşamba günü, baş kâhinler ve Yahudilerin önderleri İsa’yı nasıl öldürebileceklerine dair bir toplantı düzenlediler. Eğer ünlü bir öğretmeni Yeruşalim’e şölen ve Fısıh için gelen kalabalıkların önünde hapsederlerse, arbede yaşanabilirdi. Bu nedenle İsa’nın düşmanları öncelikle Fısıh Bayramı geçene kadar beklemeyi uygun gördüler. Fakat yaşadıkları bu zorlukta onlara İsa’nın arkadaşlarından biri yardım etti. On iki havariden biri olan Yahuda İskariot hainliği kanıtlatmış bir kişiydi. Kendisine otuz gümüş verileceği sözünü alan Yahuda, İsa’nın kalabalıklardan uzaklaşacağı anı kollamaya başladı. Öyle ki, O’nu düşmanlarının eline teslim edebilsin (Matta 26:1–5,14–16 ve paralel bölümler).

Matta 26:17–19 ve Paralel Bölümler

Tam bu sırada, Perşembe günü, İsa havarilerle birlikte Fısıh kutlaması düzenledi. Fısıh şöleni, İsrail’in Mısır’dan çıkışını ve özellikle Mısırlıların ilk doğan erkek çocukları ölürken, İsrailli çocukların sağ kalışını anımsatan bir şölendi. Şölen, ilkbaharın ve Yahudi takviminin birinci ayı olan Nisan’ın 14’ü akşam kutlanmaya başlanırdı. Yahudi hesaplamalarına göre 14 Nisan akşamı, 15 Nisan’ın başlangıcı olarak kabul edilmektedir. O andan başlayarak, şölen yedi gün boyunca devam ederdi ve o sırada hiç mayasız ekmek yenilmezdi. Şölenin ilk ve en mühim eylemi, 14 Nisan akşamında Fısıh kuzusunu yemekti.

Fısıh yemeği, İsa ve havarileri tarafından 14 Nisan Perşembe akşamı kutlandı. Ve şölen Hristiyanlık çağında da kutlanmaya devam ediyor. Semboller değişti; Fısıh kuzusu yemek yerine, ekmek yenilip şarap içiliyor. Ancak Fısıhın temel anlamı değişmemiştir; Fısıh da Rabbin Sofrası da Mesih’in kefaret eylemine işaret ederler. Fısıh kuzusu, dünyanın günahları uğruna ölecek olan Tanrı’nın Kuzusuna delalet eder; ekmek ve şarap Mesih’in bizler uğruna parçalanmış bedenini ve günahlarımızın bağışlanması için akıtılan kanını simgeler. Böylece Fısıhta simgelenen peygamberlik, Rabbin Sofrasında anma olarak sembolize edilir. Ve o akşam Rabbimiz, yeni çağın başlangıcı için sembolleri değiştirdi; çünkü Tanrı Kuzusu bir kez kurban olarak sunulacak ve diğer kurbanlar ortadan kalkacaktı.

Matta 26:20–35 ve Paralel Bölümler

İsa, üst kattaki odada havarilerini bir araya topladı (Matta 26:20 ve paralel bölümler). Sonra öğrenciler arasında hangisinin daha üstün olacağı ile ilgili acınası bir tartışma çıktı (Luka 22:24–30). Rabbimiz hepsini böylesine ölçüsüz hedefleri olduğu için azarladı ve havarilerin ayaklarını yıkayarak onlara alçakgönüllülük dersi verdi (Yuhanna 13:1–20). Hain Yahuda İskariot, havarilerin de olduğu (Yuhanna 13:21–35 ve paralel bölümler) Rabbin Sofrasının ortamını terk etti (1. Korintliler 11:23–25; Matta 26:26–29 ve paralel bölümler). Sonrasında Petrus’un inkârı önceden bildirildi; horoz iki kez ötmeden, Petrus Rabbi üç kez inkâr edecekti.

Yuhanna 14—17. Bölümler

Çok geçmeden, yalnızca Yuhanna Müjdesinde aktarılmış İsa’nın en değerli öğretilerinden bazılarını okuyoruz (Yuhanna 14—17. bölümler). Rabbimiz, tamamlamak üzere yeryüzüne geldiği amacından ve Kutsal Ruh’un gücünü aldıktan sonra havarilerin yeryüzünde yapmaları gerekenlerden bahsetti. İsa’nın kurtaran işinin anlamı, gerçekleşinceye dek tam olarak açıklanmadı. Ve açıklanışı da, Kutsal Ruh’un havariler aracılığıyla konuşmasıyla yapılacaktı.

Matta 26:36–46 ve Paralel Bölümler

Hep birlikte ilahi söyledikten sonra Rabbimiz on bir havarisiyle Yeruşalim’in dışında, Zeytin Dağı’nın bayırlarındaki Getsemani Bahçesi’ne geçtiler (Matta 26:36–46 ve paralel bölümler). Orada, günahlarımızın cezasının ödeneceği gelecek saat için duada güç istedi. Havariler, O’na acılarında hiç yardımcı olmadılar; Petrus, Yakup ve Yuhanna O dua ederken uyuya kalmışlardı. Ancak Baba Tanrı, O’nun duasını işitti.

Matta 26:47—27:1

Kısa süre sonra, ihanet eden kişi tapınak nöbetçileriyle gelip İsa’yı tutuklattı (Matta 26:47–56 ve paralel bölümler). Aynı akşam, baş kâhin Kayafas’ın kayın pederi olan Hananya’nın evinde Tutuklu O’lanın gayriresmi sorgusu vardı (Matta 26:57–58,69–75 ve paralel bölümler). O anda, Petrus ve kuşkusuz Dördüncü Müjdenin yazarı, Zebedi’nin oğlu Yuhanna olan, ancak ismi saklı olan “diğer öğrenci” eve girdiler. Orada Petrus Rabbi üç kez inkâr etti.

Ertesi sabah, Yahudilerin yüksek mahkemesinde daha resmi bir toplantı düzenlenecekti (Luka 22:66–71 ve paralel bölümler). Bu toplantının amacı, Hananya’nın evinde gerçekleşmiş gayriresmi sorgunun sonuçlarını teyit etmekti. Ancak her iki toplantı da usullerin dışındaydı. Mahkeme daha öncesinde sorgulamayı yapmaya karar vermişti; ister hukuki ister başka bir yolla İsa’nın ölüme mahkum edilmesini talep etmişti. Düşmanlarıyla yüzleştiği zaman Rabbimiz açıkça Tanrı’nın Oğlu Mesih olduğunu beyan etti. Bu cevap, ithamcıları yeterince memnun etmişti. İsa, küfür etme suçuyla yargılandı.

Matta 27:2–56 ve Paralel Bölümler

Ne var ki, yüksek mahkemenin ölüm cezası verebilecek yetkisi yoktu. Bu nedenle İsa idam edilmeden önce yüksek mahkemenin kanıtları, Romalı vali Pilatus tarafından onaylanmalıydı. Pilatus ilk önce Yahudilerin talebine boyun eğmedi; çünkü İsa’da ölümü hak edecek suç bulamadı (Yuhanna 18:28–38 ve paralel bölümler). Tereddütte kalan Pilatus, İsa’yı sorgulanması amacıyla Celile tetrarkı ve o sırada Yeruşalim’de bulunan Hirodes Antipa’ya gönderdi (Luka 23:6–12). Ancak o sorgudan da belirleyici bir sonuç çıkmadı.

Sonunda Pilatus, daha evvel vermiş olduğu karara rağmen Yahudi önderlerin sıkıştırmalarından ve bir zamanlar onurlandırdıkları Kişiye karşı gelen kalabalıkların bağırışlarına boyun eğdi (Matta 27:15–30 ve paralel bölümler). Pilatus İsa’yı, Yahudilerin ellerine teslim etti. Ne var ki, idamdan önce Tutuklu Kişi, Romalı askerler tarafından gaddarca kırbaçlandı ve alaya maruz kaldı. Pilatus’un, İsa’yı düşmanlarının gazabından son koruma çabası da boşa gidince (Yuhanna 19:4–16), Rabbimiz çarmıha gerilmek üzere kente götürüldü (Luka 23:26–33 ve paralel bölümler).

Tutuklu Kişi ilk önce gerileceği çarmıhı taşımaya mecbur edildi, ancak gücü tükenince çarmıhı Kirineli Simun adında bir adama taşıttılar. Yeruşalim’deki kalabalıklar Tutukluyu izlediler ve özellikle bazı kadınlar ağıt yaktılar. Sonunda idamın gerçekleşeceği yere geldiler. Yerin adı “Golgota” veya Latince tercümesindeki ismi “Kafatası” idi. Rabbimizi orada çarmıha gerdiler (Matta 27:33–56 ve paralel bölümler).

O’nunla birlikte iki hırsız da çarmıha gerildi ve biri son anda tövbe edip kurtuluşa erişti. Müjdelerde İsa’nın çarmıhta söylediği birçok şey yazılmıştır. Ölüm anında “Tamamlandı!” diye haykırdı (Yuhanna 19:30). Bu sözün anlamı açıktır: Rabbimizin dünyaya geliş amacındaki eylemi, nihayet tamamlanmıştı. Görkem Rabbi tüm imanlıları günahlarından arındırmak üzere öldü. Günahın adil cezası, Günahsız Olan tarafından taşındı.