Kutsal Kitap’ın Kısa Tarihi

Pavlus’un İlk Tutukluluğu

Pavlus’un üçüncü misyon yolculuğunda Korint’te geçirdiği üç aylık sürenin sonrasında, Yahudi olmayan kiliselerden topladığı armağanları Yeruşalim’deki kiliseye vermek üzere Yeruşalim’e gitti.

Pavlus, Küçük Asya’nın kıyısındaki Miletus’a vardığında Efes’ten Efes’teki kilisenin ihtiyarlarını çağırttı ve onlar geldiklerinde bir veda konuşması yaptı. Çok sevdiği insanlardan ayrılınca, dokunaklı anlar yaşandı.

Elçilerin İşleri 21:15—28:31

Kendisini hakkında verilmiş olan tutuklanma peygamberliklerine rağmen Pavlus, cesurca Yeruşalim’e gitti. Orada Rabbin kardeşi Yakup ve kilise tarafından sıcak karşılandı (Elçilerin İşleri 21:15–26). Ancak Hristiyan olmayan Yahudiler, onu Tapınağa Yahudi olmayanları getirmekle haksızca itham ettiler (27–40. ayetler). Ona şiddetle saldırdılar ve Pavlus, kendisini –Romalılar tarafından Tapınağın güvenliğini sağlamak amacıyla korudukları– Antonia Kalesine götüren Roma taburunun komutanı tarafından kurtarıldı. Kalenin basamaklarında halka seslendi (22:1–22) ancak önce Grekçe değil, Aramice konuştuğundan dolayı halk onu dinlese de, Uluslara yönelik görevden söz ettiği anda onu parçalamak istediler.

Pavlus Roma vatandaşı olduğu için kamçılanmaktan kurtuldu (Elçilerin İşleri 22:23–29) ve ertesi gün yüksek kurula götürülerek (22:30–23:10), Sadukiler ile Ferisiler arasında kargaşa çıkarttı. O gece Pavlus, Mesih’in teselli verici görümünü gördü (11. ayet).

Yahudilerin Pavlus’a pusu kurarak onu öldürme planları, Pavlus’un kız kardeşinin oğlu tarafından işitildi ve o da bunu komutana bildirdi. Komutan, vali Feliks’in olduğu Sezariye’ye kadar tutukluya eşlik edilmesini buyurdu (Elçilerin İşleri 23:12–35). Feliks tarafından dinlenmek hiçbir mühim sonuç getirmedi (24. ayet) ve Pavlus Sezariye’deki zindanda Feliks’in varisi Festus gelinceye dek iki yıl boyunca tutuklu kaldı. Sonra, Yeruşalim’de yargılanmayı engellemek adına Pavlus, bir Roma vatandaşı olarak davasının imparatora devredilmesini istedi (25:1–12). Böylelikle Romalılar tarafından Filistin’in kuzeydoğusuna kral olarak atanan Hirodes II Agrippa tarafından dinlendikten sonra (13. ayet; 26:32), Pavlus tutuklu olarak Roma’ya gönderildi (27:1 - 28:16).

Yolculuğun ayrıntılarını aktaran –gemi yolculuğu hakkındaki en temel kaynak olmanın yanı sıra, tehlike anında Pavlus’un nasıl tutum sergilediğinin mükemmel resmini çizen– Luka da yolculukta ona eşlik etmişti. Gemi Malta adasında kaza geçirmiş ve tutuklu ilk bahara dek Roma’ya götürülememişti. Roma’da bir gardiyana zincirlenmiş biçimde iki yıl boyunca kalmış, ancak kendi kiralamış olduğu evde yaşama ve arkadaşlarını ağırlama izni verilmişti (Elçilerin İşleri 28:16–31).

Roma’daki bu tutukluluk süresince Pavlus dört mektup yazdı — Koloselilere, Filimon’a, Efeslilere ve Filipililere. Koloseliler, Filimon ve Efesliler mektupları, aynı anda yazıldı. Koloseliler ve Efesliler mektupları aynı ulak tarafından, yani Tihikos tarafından iletildi ve ulağa, Filimon’a mektubu ileten Onisimos eşlik etti.

Filimon’a Mektup

Onisimos, efendisi Filimon’dan kaçmış olan bir köleydi. Sonrasında Pavlus aracılığıyla iman etti ve Pavlus şimdi de onu eski efendisine geri gönderiyordu. Elçinin yazmış olduğu bu kısacık mektup Hristiyan sevgisinin, efendi ve köle ilişkileri gibi sosyal ilişkilerde nasıl yansıtılabileceğini mükemmel biçimde ifade ediyor. Çok güzel olan başka bir şey de; Filimon’un, aracılığıyla iman ettiği Pavlus ile arasındaki ilişkiydi.

Koloseliler Mektubu

Koloseliler mektubunun gönderildiği Kolose kilisesi, Pavlus değil, ancak onun bir yardımcısı olan Epafras tarafından kurulmuştu. Kiliseye, Mesih’e özel konumu meleklere de atfeden bir grup tarafından sahte bir öğreti dâhil oldu. Buna cevaben Pavlus mektupta, ezelden ebede var olan ve Baba Tanrı’nın dünyayı aracılığıyla yarattığı İsa’nın ihtişamını öne çıkarmaktadır. Bu yeni bir öğreti değildi; Pavlus’un önceki mektuplarında da bu varsayılmıştı ve bu konuda herhangi bir tartışma yoktu. Ancak Koloseliler mektubunda, sahte spekülasyonlarla kiliseye sızan sahte öğretiden dolayı, Pavlus önceki mektuplarda varsayılan fikirleri tam olarak ortaya çıkardı.

Efesliler Mektubu

Efesliler mektubu, Efes’in merkez olduğu çevre kilise gruplarına hitaben yazılmış döngüsel bir mektuptu. Bu mektuptaki kişisel unsur, Pavlus’un diğer mektuplarından daha azdır; Pavlus, zihninin ilahi yönetiminin büyüklüğü konusunda serbestçe düşünmesine izin veriyordu. Burada Kilise özellikle görünürdedir. Kilise, Mesih’in gelinini ve Tanrı’nın ebedi ve lütufkâr tasarısının doruk noktasını temsil eder.

Filipililer Mektubu

Filipililer mektubu, ilk tutukluluk döneminde kaleme aldığı diğer mektuplardan sonra yazılmıştır. Mektubun acilen yazılmasının nedeni, Filipi kilisesinden Pavlus’u sevince boğan bağışın gelmesiydi. Pavlus’un Filipili imanlılarla bilhassa samimi bir ilişkisi vardı; bu nedenler –diğer kiliselerde bağımsız olarak kendi emeği ile çalışıp kazanç sağlasa da– onlardan bağış kabul etmeye istekliydi. Ancak mektubun konusu yalnızca ve hatta esasen Filipi kilisesinin bağışları değildi. Pavlus, Filipili kardeşleri de Roma’daki durumdan haberdar etmek istemişti. Yakında mahkemesi olacaktı; sonucu ölüm veya serbest kalmak olsa da, buna hazırdı. Fakat şu bir gerçek ki, Filipilileri yeniden görmek istiyordu.

Dahası, Pavlus mektupta, bu dünyaya gelip bizim uğrumuza çarmıhta ölüme razı olan Mesih’in sergilenmiş olduğu büyük sevgi eylemini örnek almaktan söz eder. Mesih’in alçalması diyor Pavlus, yüceltilmeyle neticelendi; Tanrı şimdi İsa’ya tüm isimlerden daha üstün bir isim bahşetti.

Roma’da iki yıl tutuklu kalmasından sonra Pavlus, yaklaşık [M.S.]{.smallcaps} 63 yılında serbest bırakıldı. Bu gerçek, Roma’daki iki yıllık sürecin sonunu aktaran Elçilerin İşleri kitabında değil, Pavlus’un pastoral mektuplarında ve Romalı Klement’in yaklaşık [M.S.]{.smallcaps} 95 yılında yazmış olduğu mektupta görülür. Klement, Pavlus’un İspanya’ya gittiğini bildirir. Oraya muhtemelen serbest bırakıldıktan sonra gitmişti. Sonra yine doğuya gitti, çünkü Birinci Timoteos ve Titus mektupları doğudayken yazıldı.